EEN KRACHTIG RITUEEL (gastcolumn van Wim)

Een kerkdienst met Oekraïners en Friezen samen,
hoe doe je dat?

Het is vrijdagavond en ik ben op weg naar de kerk. In Oldeholtpade heeft ds. Jouke Droogsma een kerkdienst belegd voor en met vluchtelingen uit Oekraïne. Zijn gemeenten vangen ongeveer veertien van hen op, en hij is een van de initiatiefnemers.

,,Zij vertellen me dat zij naast praktische hulp ook behoefte hebben aan een kerkdienst met elkaar en met ons. Om te bidden, een kaars te branden, elkaar te ontmoeten en samen Heilig Avondmaal.”

Behalve de ongeveer vijftien vluchtelingen zijn er ook zo’n twintig kerkgangers uit de Friese dorpen van ds. Droogsma aanwezig. Het is niet eens zo eenvoudig om de Oekraïners van de Stellingwervers te onderscheiden. 

Degenen die wij inmiddels als ‘vluchtelingen’ aanduiden zijn gewoon mensen als wij, met kinderen zoals onze kinderen, die elkaar net als wij in de kerkbanken even bijpraten over van alles en nog wat. Alleen worden hun levens bedreigd en hun huizen kapotgeschoten. 

Een kerkdienst met vluchtelingen en Friezen samen, hoe doe je dat? We zijn dezelfde gelovigen, maar onze gewoonten, tradities en taal zijn verschillend. Kunnen we samen dezelfde liederen zingen? Zullen wij elkaars geloofsbeleving begrijpen? 

Ds. Jouke heeft zich hierdoor niet laten ophouden. Hij doet gewoon. ‘God zegene de greep.’ En een goede greep is het. Nikita, een Oekraïense jongen die goed Engels spreekt, vertaalt moeiteloos, en Jouke gaat ons allen in het Engels voor.

De dienst begint met ‘Onze hulp is in de Naam van God, die hemel en aarde gemaakt heeft’. Woorden die gelovigen wereldwijd delen. Dan zingen we samen ‘Kyrieeleïson’. Iedere gelovige, vanwaar dan ook, herkent de roep om Gods ontferming voor de nood in de wereld.

Daarna vieren we samen het Heilig Avondmaal. Gelovigen in Oekraïense doen dat iedere zondag. Het delen van brood en wijn hoort bij het hart van hun geloof. En bij ons komt de  viering van de maaltijd van de Heer ineens in een nieuw licht te staan.

 Ik denk aan de avondmaalswoorden van de dominee uit mijn jeugd: "Want gelijk uit vele graankorrels één meel gemalen, en één brood gebakken wordt, en uit vele beziën (druiven), samengeperst zijnde, één wijn en drank vliet, en zich ondereen vermengt: alzo zullen wij (…) allen te zamen één lichaam zijn."

Ds. Jouke breekt matses, die bij het breken uiteenvallen in stukken en stukjes. ,,Zo valt de wereld van Oekraïne in stukken uit elkaar.” Het avondmaal is nu ineens geworden tot een symbool van eenheid en heelheid, van één zijn over grenzen heen.

Even later krijgt ieder de gelegenheid staande bij een icoon een kaars aan te steken en zacht een persoonlijk gebed uit te spreken. Een vrouw uit Oekraïne staat minutenlang in stil gebed verzonken. De kerk is doodstil geworden.

Niemand van ons hoort wat zij aan de lieve Heer toevertrouwt. Ieder van ons kent de stilte van haar hart. Hoe sprekend is de kracht van het zwijgend ritueel.

Wim Beekman, 1 april 2022

Reageren? Mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.   of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.